عمارت و باغ اکبریه، یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است که در دوره قاجاریه توسط شوکت‌الملک در دو طبقه ساخته شده است. این عمارت در انتهای خیابان معلم و در روستای اکبریه ساخته شده است. با پیشرفت بیرجند در زمینه شهرنشینی، این بنا تقریبا در منطقه شهری قرار گرفته که در سال ۲۰۱۱ ثبت یونسکو شد.
تبلیغات | AD
تاریخچه
این بنا در دوره قاجار و طی سالهای متمادی ساخته شد. این بنا دارای چندین عمارت است که قدیمی‌ترین آن متعلق به حشمت‌الملک که در بخش شرقی قرار گرفته و دارای دو طبقه میباشد.
طبقه همکف آن تقریبا طویل بوده و به سه بخش اصطبل، باغ اصلی و باغ جنوبی ختم میشود. تزیینات عمارت مرکزی بسیار عالی بوده که درعملکرد تشریفات و پذیرایی از مهمانان نقش دارد. باغ جنوبی از باغ شمالی کوچکتر است که توسط اصطبل، دیوار غربی و عمارت مرکزی احاطه شده است. از بخش‌های باغ که عمده فضای آن را به خود اختصاص داده میتوان به استخرش اشاره کرد. این باغ در زمین شیبدار ایجاد شده و خطوط راست در طراحی آن ایجاد گشته است. عمارت در بلندترین بخش باغ احداث شده که یک جوی دائم اصلی و چند جوی دائم در آن قرار دارد. این باغ درختان زیادی دارد که از آن میتوان به درخت کاج، توت، انار و گوشه‌هایی از باغ گلهای تاج خروس اشاره کرد.
وسعت
این باغ با مساحتی حدود ۴۵ هزار متر مربع، در بستری کوهستانی واقع شده و متشکل از ۲ بناست که میتوان به ساختمان شوکت‌الملک و ساختمان تشریفات اشاره کرد. این بنا محلی برای پذیرایی، سکونت و انجام امور دیوانی مورد استفاده قرار میگرفت که همچنین اسدالله علم در کتاب خاطراتش، به پذیرایی پدرش از رضاشاه اشاره میکند.
معماری
فرم معماری آن ایرانی و الهام گرفته از روسی بوده که در تلفیق آن با معماری اسلامی ساخته شده است. این بنا شامل تالار آیینه، گنبد کلاه فرنگی، تزیینات مقرنس لانه زنبوری، و رسمی بندی که جهت پذیرایی از نمایندگان سیاسی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار میگرفته است.
کابرد کنونی
این بنا تحت کنترل اداره میراث فرهنگی است و بخش احداث شده آن در دوره قاجار، امروزه به عنوان کتابخانه استفاده میشود. در نمونه حیات وحش، نمونه‌های نادری از جمله گونه‌های نادر پرندگان یافت میشوند.
